Bundan iki gün önce, yani 20/05/2022l tarihinde, adımı atan için küçük ama insanlık için çok büyük bir adım atılmış. Bu adımla ilgili en sevindirici nokta; adımın çalışkan insanımız tarafından atılmış olması (zaten başka türlüsü düşünülemezdi). Böyle bir adımın atıldığını Diken haber sitesinın yaptığı bir haberden öğrendim: Habere göre MEB’in düzenlediği matematik seferberliği kapsamında düzenlenen PI sayısını okuma etkinliği‘nde bir 11. sınıf öğencisi noter huzurunda PI sayısının virgülden sonraki 3600 basamağını 26 dakikada ezberden okumuş. Bu yazımda bu gelişmenin geçmiş, günümüz ve gelecek üzerindeki muhtemel etkilerini inceledim.
Öncelikle PI sayısını okuma etkinliği gibi yaratıcı bir etkinliği bünyesinde barındıran matematik seferberliğinin diğer etkinliklerini çok merak ettim ve internette hemen matematik seferberliği kapsamında yapılan diğer etkinlikleri arattım. Malesef ki aramalarım sonuç vermedi. Bakanlığın ilgili sayfasına baktığımda reklam metini denebilecek bir metinden başka bir şey bulamadım. Bu seferberliğin etkinliklerinin büyük bir gizlilik içerisinde yapılması belki de en doğrusu olabilir çünkü dış mihrakların etkinlik içeriğinini çalıp kendi ülkelerinde uygulamaya kalkmaları her zaman olası. Bundan daha olası olan ise dış mihrakların etkinliği baltalayacak hamleler için kolları sıvayacak olması.
Bu adımın insanlık için neden büyük olduğunu hemen açıklamak istiyorum: Millattan önce 250 yılından beri (belki bu tarihten de önce) insanlar PI sayısını daha fazla hassasiyetle hesaplamak için çalışıyor: Matematikçiler daha hızlı ve doğru algoritmalar bulmak için yarışıyor. Gelişmiş algoritmalar ve modern bilgisayarların yardımıyla günümüzde PI sayısının 10^14 basamağı hesaplanmış (wikipedia makalesinden aldığım tahmini bir sayı). Atılmış olan bu adım insanlık için büyük ve önemli çünkü 2300 yıldır süregelen bir yarışa tam 2300 yıl sonra yeni bir boyut eklenmesi vasıtasıyla heyecan tazelenmiş oldu. Artık yarış sadece verimli algoritma bulmak ve daha fazla basamak hesaplamaktan ibaret değil. Artık hesaplanan basamakların ezberlenmesi ve en kısa sürede noter huzurunda ezberden okunması da yarışa dahil oldu. Insanlık için yeni bir meydan okuma daha!
Bu gelişmenin geçmiş, günümüz ve gelecek üzerine etkilerine gelelim. Bu adımın geçmiş üzerindeki en büyük etkisi hiç kuşkusuz Archimedes’in kemikleri üzerinde olacaktır. Eğer Archimedes’in bir yerlerde kalmış bir kaç kemiği varsa sızım sızım sızlayacaktır. Günümüz öğrencileri artık ezberledikleri şeylerin arasına PI sayısının basamaklarını da eklemek zorunda kalacaklar: Belki de otobüste ve metroda seyahat ederken artık müzik dinlemek yerine PI sayısının basamaklarını dinleyecekler. Atılmış bu adımın geleceğe olan etkisi hiç kuşkuşuz yarışın devam edecek olması ve daha yüzlerce 11. sınıf öğrencisi PI sayısının basamaklarını ezberlemeye ve en kısa sürede ezberden noter huzurundu okumaya kendini adayacak. Anlamadan okunacak ve ezberlenecek bir şey daha, ne mutu onun basamaklarını ezberleyene.
Matematik seferbeliğiniz kutlu olsun. Bir sonraki, yazımda görüşmek üzere.
Mind Wandering 